Ik heb een droom (1)

Het is eind augustus van het jaar 1963. We bevinden ons in de stad Washington in de Verenigde Staten van Amerika. Aan het slot van een vredesmars spreekt Martin Luther King een menigte van tweehonderdduizend mensen toe. Hij begint zijn beroemde toespraak met de herinnering aan de Proclamation of Emancipation die honderd jaar eerder, in 1863, in werking trad. De Afro-Amerikaanse slaaf was vanaf toen officieel vrij, maar nog verre van geëmancipeerd. Daar was wel wat meer voor nodig dan de bevrijding uit zijn gevangenschap en de verlossing van dwangarbeid, totale afhankelijkheid en volkomen ondergeschiktheid. Het betekende slechts de bevrijding van de meest schandalige buitensporigheden van zijn ongelijkheid en de geboorte van de emancipatie van deze voormalige dwangarbeider. De vredesmars en de gloedvolle redevoering van King waren een aanklacht tegen honderd jaar voortgaande discriminatie en exploitatie van de gekleurde Amerikaanse medemens door hun merendeels witte landgenoten. En nu? Bijna zestig jaar na King en honderdzestig jaar na de officiële gelijkstelling van de Afro-Amerikanen stellen we vast dat er geen steek van hun emancipatie is terechtgekomen. Vóór 1863 werden de slaven in de Verenigde Staten van Amerika geknecht, ná 1863 werden de Afro-Amerikanen geknecht, na 1963 werden zij geknecht en ook na 2020 zal de ene Amerikaan de andere Amerikaan blijven knechten. Daar brengen wetten en proclamaties geen verandering in. Vanaf de zeventiende eeuw is de witman in het woeste land westwaarts getrokken, heeft het land ontgonnen en de oorspronkelijke bewoners met behulp van zijn revolver doodgeconcurreerd. Die vrijheid laat hij zich niet afnemen. Niet door door hemzelf geïmporteerde Afrikaanse slaven en niet door de oorspronkelijke bewoners, de zogeheten American Indians. Is dat concurreren of is dat geen concurreren?
Er wordt echter niet alleen in het land van de freedom geconcurreerd, maar niet minder in dictaturen. Ook in het Rusland van de tsaren was de elite tot ver in de negentiende eeuw gewoon om over de overgrote meerderheid van de medemens naar willekeur te beschikken. In 1861 werd de lijfeigenschap daar weliswaar formeel afgeschaft, maar daarmee was nog geen einde gekomen aan de horigheid en de ongelijkheid in Rusland. Integendeel, in het Rusland van de gelijkheid voor iedereen werden mensen niet minder geknecht en vernederd. Een strakke hiërarchie van nomenklatoera en apparatsjiks beschikte over het lichaam, de geest, de werkkracht, het bezit en de vrijheid van hun medemens. En is er de laatste dertig jaar dan, na de val van het communisme, minder ongelijkheid in Rusland?
Tot zover twee hedendaagse grootmachten, maar wat is er eigenlijk voorgevallen op Madagaskar? Heeft er op dat rode eiland geen slavernij bestaan, is men daar nu onafhankelijk, vrij en gelijk en hoe is het gesteld met de samenwerking tussen de bewoners? Onder meer daarover gaat mijn veldstudie ‘Zotte opvliegers – Het waanzinnige leven op Madagaskar’. (1)
Tot slot van deze blog blikken we nog heel even terug op het bewogen leven van de vroeg-sedentaire mens. Dreven de Egyptische, Mesopotamische, Chinese, Zuid- en Meso-Amerikaanse, Griekse en Romeinse ‘beschavingen’ niet op ongelijkheid, ondergeschiktheid, slavernij, horigheid en lijfeigenschap? En concurreerde de mens toen onderling? En is ongelijkheid niet de kurk, waarop onderlinge competitie drijft? En is het niet hoogst merkwaardig dat de mens zo’n behoefte heeft aan egalitarisme?

Tot zover de nachtmerrie. De volgende week verschijnt deel twee van ‘Ik heb een droom’.

Verwijzing:
(1) Zie mijn boek ‘Zotte opvliegers - Het waanzinnige leven op Madagaskar’, 2017, uitgeverij Boekscout, ISBN 978-94-0223-981-2. Dit is de link: https://www.boekscout.nl/shop2/boek.php?bid=8230


Twitter Facebook LinkedIn Volgen



De Borgia’s en de olifantenjacht – deel 5 (slot)

Frans de Waal - Magister Salutem

Even roddelen over de Borgia’s – deel 4

Even roddelen over de Borgia’s – deel 3

Even roddelen over de Borgia’s – deel 2