De sterke man
In twee vorige blogs bespraken we het rijke gevoelsleven van de mens en allerhande gevaren die ons angstig maken. (1) In een televisieprogramma hoorde ik een wijze oude Amerikaan eens zeggen “They say love makes the world go
round… but it is not love, it’s fear
” en hij had groot gelijk. Dit keer nemen we daarom de man maar eens op de korrel die ons voortdurend de stuipen op het lijf jaagt: de sterke man. Bovenaan zijn wensenlijstje staat het verkrijgen van macht en zijn doel is eveneens simpel: het binnenhalen van zoveel mogelijk bezit. Voor zichzelf. Daaraan is alles en iedereen ondergeschikt. Deze narcist nept, stookt en hitst net zolang totdat mensen hun soortgenoten enorm wantrouwen en zich radeloos aan hem vastklampen. (2) Door zijn bravoure rillen we van angst voor onze medemens en lijkt het warempel wel alsof Homo sapiens een xenofobe soort is. Maar hoe gek het ook moge klinken: de mens is van nature juist xenofiel (3) en de sterke man? Die bestaat helemaal niet. Behalve dan in de waanwereld, die hijzelf heeft geschapen. Hij nept weliswaar jan en alleman, maar zelf is hij ook gewoon nep. Hoe zit dat?
Gedurende meer dan vijf miljoen jaar evolueerde Hominina, waartoe ook Homo sapiens behoort, op een andere manier dan onze nauwste verwanten de chimpansees en de bonobo’s. In tegenstelling tot deze twee apensoorten is er bij _Hominina-_geslachten zoals Ardipithecus, Australopithecus, Homo erectus, H. neanderthalensis en H. sapiens niets dat wijst op het bestaan van een alfaman of -vrouw. Van het tegendeel getuigt daarentegen veel. Veel karakteristieker voor de evoluerende mens is zijn lichamelijke zwakheid. (4) Homo sapiensen zijn niet erg sterk. Een chimpansee-man is weliswaar kleiner dan een sapiens-man, maar de chimp is wel vier keer zo sterk. Chimpansees behoren dan ook niet tot de Hominina. De genoemde Hominina-geslachten hebben geen slagtanden, kunnen niet hard rennen noch kunnen ze snel de bomen in vluchten. De kracht van de evoluerende mens zat hem in samenwerken en beter anticiperen en hoe gek het ook moge klinken, daarvoor was zijn kwetsbaarheid juist een pré. De mens is daarom heel alert op gevaar; angst zit ons als het ware in het bloed. In natuurlijke omstandigheden, toen mensen in kleine samenwerkende groepen van fluïde samenstelling rondtrokken, werden onze gevoelens en emoties, waaronder onze angstgevoelens, uitstekend gebalanceerd door ons gedragsregelend mechanisme. De samenwerkende groep stond zowel borg voor gevoelsovereenstemming en vertrouwen in elkaar als voor anticiperen, bijvoorbeeld om problemen te voorkomen. Je kunt gerust stellen dat onze gevoeligheid voor angst de kwetsbare Hominina-soorten juist deed overleven. Een alfaman of -vrouw gaat echter gepaard met machtsstructuren en belemmert daardoor de vrije uitwisseling van nieuw inzicht en kritiek op elkaar. Machtsstructuren staan het unieke menselijke anticipatievermogen in de weg, dat juist floreert bij onderlinge gelijkheid. De mens is niet voor niets extreem gevoelig voor egalitaire verhoudingen.
We pikken het niet langer. Weg met de sterke man alias de nepper, de bangmaker, de graaier en de parasiet die ons belemmert te anticiperen.
Verwijzingen:
(1)
Zie de blogs:
- Gevoelens en beperkingen van 7 februari 2025. Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/21453
- Pas Op – Gevaar! van 13 september 2024. Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/20629
(2)
Zie bijvoorbeeld de blog Concurreerden de nazi’s? van 7 augustus 2020. Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/8620
(3)
Zie de blogs:
- Xenofoob of xenofiel? – deel 1 van 9 augustus 2024. Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/20459
- Xenofoob of xenofiel? – deel 2 (slot) van 23 augustus 2024. Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/20552
(4)
Zie de blogs:
- Zit de baviaan in de mens? – deel 1 van 17 mei 2024. Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/19906
- Zit de baviaan in de mens? – deel 2 van 31 mei 2024. Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/19997
- Zit de baviaan in de mens? – deel 3 van 14 juni 2024. Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/20096
- Zit de baviaan in de mens? – deel 4 (slot) van 28 juni 2024. Dit is de link:
https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/20191
Meer weten? Lees mijn boek Nooit Meer Concurreren, verkrijgbaar bij boekhandel, uitgeverij Boekscout en Bol. Dit is de link: https://koopmijnboek.shop/9789464507423