The pursuit of Happiness
De Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring uit 1776 roept op tot The pursuit of Happiness. Een groepje van 56 blanke opstandelingen van 13 Amerikaanse koloniën sneden met hun Onafhankelijkheidsverklaring eenzijdig de banden door met hun bezitter en machthebber: de blanke koning George III van Engeland. De Amerikanen waren de zware belastingen van deze Engelse machtswellusteling meer dan zat. Omdat het nastreven van geluk zo prominent in de Onafhankelijkheidsverklaring staat, vraag je je af of alleen deze blanke rebellen ongelukkig waren. Waren er misschien nog meer Amerikanen unhappy en waarom dan toch? En niet in de laatste plaats: wat verstonden de opstellers van de verklaring onder Happiness? Kan je Happiness bijvoorbeeld meten en vervolgens uitdrukken in een getal? Ik stel me dan een duidelijke schaal voor van 10 getallen, waarbij de ‘0’ staat voor ongelukkig en de ‘10’ voor gelukkig. Het voordeel van getallen is dat ze zekerheid verschaffen. Je kunt dan alles mooi met elkaar vergelijken. Op het gebied van geluk zou je daarmee exact kunnen aangeven of en in hoeverre een gekleurde medemens, die door een blanke tot zijn persoonlijke bezit wordt gerekend, ongelukkig is. Daar had Thomas Jefferson, de ontwerper van de tekst van de Onafhankelijkheidsverklaring, geen rapportcijfer voor nodig. Hij wist donders goed, dat de in Amerika geïmporteerde slaven zich ongelukkig voelden. Jefferson bezat zelf honderden slaven en was dus, net als de meerderheid van de ondertekenaars van de Onafhankelijkheidsverklaring, zowel slavenbezitter als -exploitant. Jefferson had natuurlijk klip en klaar in de tekst kunnen opnemen dat de slavernij werd afgeschaft, maar dat wilde hij niet. Dat druiste in tegen het eigenbelang van hemzelf en van het merendeel van de medeondertekenaars. De schoorstenen van deze nieuwe machthebbers moesten na de Onafhankelijkheid immers wel blijven roken, ook al ging dat ten koste van de Happiness. Dat hele happiness-verhaal in de verklaring was leuk gevonden, maar was niet meer dan een nepargument: een mooie verpakking om je ware aard te verbergen. Die blanke rebellen vochten voor het behoud en het uitbreiden van hun bezit. Stuk voor stuk behoorden zij tot de bezittende blanke elite, grotendeels van Engelse origine, die af wilde van degene, die machtiger was dan zijzelf.
Het neppen is standaardpraktijk van de concurrent. Maar, ook al nept en exploiteert hij de medemens, hij nept ook zichzelf, want concurreren maakt mensen unhappy. Dat zien we aan de leegloop van politici uit Den Haag. Ze hebben schoon genoeg van hun nutteloze, in hun woorden ‘giftige’, strijd. (3) Concurreren is voor losers.
De mens wordt happy, als hij samenwerkt. Dan voelt hij zich niet vrij, maar juist verbonden met zijn medemens waarop hij kan vertrouwen. Op die manier konden mensen vijf miljoen jaar evolueren en op een unieke manier anticiperen. De rudimenten daarvan zien we nog terug bij zogeheten natuurvolkeren.
Verwijzingen:
(1) Zin in wat epifane momenten? Zondag 23 juli 2023 was de eerste aflevering van dit seizoen van het televisieprogramma VPRO Zomergasten. Te gast was de natuurkundige en kosmoloog Thomas Hertog. Het was een mooi vraaggesprek. Regelmatig viel het woord samenwerken. Bijvoorbeeld bij de ontdekking van pulsars door Jocelyn Bell, bij de foto die gemaakt is van het zwarte gat en wanneer Hertog, naar aanleiding van de door velen gevoelde bedreiging van AI (kunstmatige intelligentie) het belang van samenwerken en kennis delen in de wetenschap benadrukt. Dit is de link: https://www.npostart.nl/vpro-zomergasten/23-07-2023/VPWON_1349716
(2) Nog meer over samenwerken? Zie het krantenartikel in NRC van 8 juli 2023: “Fuseren is heel normaal in de wereld van verzekeraars.” Dit is de link: https://www.nrc.nl/nieuws/2023/07/07/fuseren-is-heel-normaal-in-de-wereld-van-verzekeraars-a4169231#/krant/2023/07/08/#118
(3) Zie eveneens de blogs:
- Is politiek giftig? van 14 juli 2023.
Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/17433
- Slavernij en gelijkheid van 7 juli 2023.
Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/17367