Neppen is ingeburgerd
Als je afgaat op de actualiteit dan valt op dat mensen elkaar voortdurend neppen. De krant, het televisiejournaal, consumentenprogramma’s en het internet staan bol van zogeheten nepnieuws, leugentjes, onwaarheden, marketingtrucs en misleiding. Je kunt van een goudeerlijke broodbakker natuurlijk niet verwachten dat hij zijn geheimen met Jan en alleman deelt, want hij moet wedijveren met zowel zijn conculega’s als met nietsontziende supermarktketens. Dat de supermarketeers hun prijsverlagingen in koeienletters aanprijzen en aan hun prijsverhogingen nog geen klein lettertje vuil maken kan je als een spel zien, maar in feite belazeren ze de kluit. Zowel broodbakkers als supermarktketens, maar ook de ziektekostenverzekeraars, pillendraaiers, olieboeren, autofabrikanten en de modekledingindustrie, die we al eerder onder de loep namen kunnen eenvoudig niet eerlijk zijn en de waarheid vertellen, want daarmee schieten zij in eigen voet. (1) Politici en machthebbers spannen met hun retoriek wellicht de kroon, want het vertrouwen in hun beroepsgroep is wel bijzonder laag. Maar ook zij kunnen ‘het eerlijke verhaal’ niet vertellen, omdat ze concurreren. De oneerlijkheid van de concurrerende mens kent vanzelfsprekend haar prijs. Het liegen en bedriegen maakt mensen wantrouwig, wakkert achterdochtgevoelens aan, leidt tot polarisatie, een rotsvast geloof in het eigen gelijk en tot de instabiele samenlevingen, die een wezenskenmerk zijn van de sedentaire mens. In oorlogen ten slotte, de logische vervolgstap op de escalatieladder van leugens, retoriek, propaganda en haatzaaien, weet niemand meer wat waar is en wat onwaar is. Ook de heersers niet.
Dat neppen hoort allerminst bij de mens. Het is ingesleten gedrag van de sedentaire mens toen hij ophield met samenwerken. In wezen heeft de mens een hekel aan oneerlijkheid. We leren bijvoorbeeld onze peuters en kleuters om toch vooral niet te jokkebrokken. Dat heeft alles te maken met onze evolutie. Eerlijkheid en waarheidsvinding zijn dan ook de kurk, waarop de wetenschap drijft en vormen de basis voor het scheppen van nieuw voortschrijdend inzicht. (2) Een voorbeeld uit de praktijk is alle onderzoek naar de eigenschappen van het coronavirus. Daarover schrijft Cecile Janssens een interessant verslag. (3)
Verwijzingen:
(1) Zie de blogs
- ‘De speciale aanbiedingen van de ziektekostenverzekeraars’ van 15 november 2019. Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/6240
- ‘De kwakzalf wordt duur betaald’ van 31 januari 2020. Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/6821
- ‘Het laagsteprijsfetisjisme’ van 10 juli 2020. Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/8437
- ‘Concurreren, oliedom’ van 10 september 2021. Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/12560
- ‘Samenwerken in de mode? Krijg de klere’ van 4 maart 2022. Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/14128
(2) Zie de blogs
- ‘Concurreren belemmert de vooruitgang (1)’ van 7 februari 2020.Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/6889
- ‘Concurreren belemmert de vooruitgang (2)’ van 14 februari 2020. Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/6962
(3) Zie het krantenartikel in de NRC van 12 februari 2022 ‘Wetenschap is ook maar mensenwerk’. Dit is de link: https://www.nrc.nl/nieuws/2022/02/11/wetenschap-is-ook-maar-mensenwerk-een-nieuw-inzicht-erkennen-kost-tijd-a4088324#/handelsblad/2022/02/12/#402