Code rood: de paashaas komt

De paashaas slaat alarm! Er gaat geen dag, zelfs geen minuut voorbij zonder dat we de desastreuze gevolgen van onze onderlinge strijd ondervinden. Het concurreren beheerst ons leven tot in alle vezels van ons handelen. Dat is niet zozeer nieuws, maar dat we beseffen dat het onderling concurreren de grondoorzaak is van alle ellende, catastrofes en problemen, waar we de afgelopen 12.500 jaar in mee worden gezogen, is dat wel. (1) Het is erg verleidelijk om iets of iemand daar weer de schuld van te geven, want dan kunnen we er zelf niets aan doen. ‘Maar niets is minder waar!’ roeptoetert de paashaas. De oorlog in Oekraïne is slechts één voorbeeld van de meedogenloosheid en destructiviteit van onze onderlinge concurrentiestrijd. Beperkten oorlogen zich de afgelopen twaalfeneenhalve millennia tot stammen, dorpen, steden en stadstaatjes, de afgelopen honderd jaar voerde de mens al tweemaal wereldwijd oorlog. Een ander saillant detail is dat de stenen knotskoppen, waarmee wij begonnen elkaar massaal en georganiseerd de koppen in te slaan inmiddels zijn vervangen door slechts één knopje. Deze magistrale technologische verbetering stelt nu slechts één idioot in staat om alle leven op aarde voor de komende 100.000 jaar te vernietigen. ‘Dat is de vooruitgang, die jullie onderlinge concurrentiestrijd heeft gebracht’ houdt de paashaas ons voor. Het lijkt wel of hij medelijden met ons heeft, want terwijl er een traantje in zijn ooghoek opwelt, mompelt hij: ‘Hebben jullie nou je zin? Was toch in vredesnaam blijven samenwerken, zoals de steentijdmens.’ (2)
Er is nog een ander dingetje waar we de afgelopen twee weken mee te maken kregen: het jongste IPCC-rapport over de opwarming van de aarde. (3) Dat is dan de laatste actualiteit voor deze speciale paashaasaflevering, want anders geeft de amandelspijs van de paasstol wellicht een bittere nasmaak. Al eeuwenlang wordt de sedentaire mens indringend gewaarschuwd voor de schade die hij aanricht aan natuur en milieu. In de negentiende eeuw bijvoorbeeld door de veelzijdige wetenschapper Alexander von Humboldt (4) en zo’n vijftig jaar geleden door de Club van Rome. Nu zal het uitstervende soorten, de uitgeputte aarde, geplastificeerde oceanen, smeltende poolkappen en de broeikasatmosfeer worst wezen of de door de mens gestelde doelen worden behaald of niet. De situatie is inmiddels dan ook al zodanig ontspoord, dat er vrijwel dagelijks moord en brand wordt geschreeuwd. Niet alleen door mensen die het weten kunnen, zoals biologen, meteorologen en klimaatdeskundigen of door bijvoorbeeld de slachtoffers van extreme droogte en overstromingen, maar ook door jongeren, middelbaren en ouderen, politici, commerciële ondernemingen en zelfs door machthebbers en superrijken. De klimaatdeskundigen van het IPCC willen nog niet alle hoop helemaal de grond in boren, maar hun boodschap is helder: de situatie is al uit de hand gelopen. Wetenschappers sluiten zich nu aan bij Extinction Rebellion, gaan de straat op en zich laten arresteren. De paashaas verzucht: ‘Die wetenschappers weten als geen ander dat de klimaatdoelstellingen niet worden gehaald. In hun werk ervaren zij eveneens hoe schadelijk concurreren is. Zij weten dat de onderlinge strijd de opwarming van de aarde niet vertraagt, maar versnelt en dat om de klimaatdoelstellingen te halen mensen juist zouden moeten samenwerken. Maar dan… moeten jullie bijvoorbeeld afscheid nemen van jullie geloof in de vrije markt en van de natiestaat. Nu ben ik maar een eenvoudige chocolade paashaas, dus ik kan wel allerlei problemen aan de orde stellen, maar ze niet oplossen. Dus is het fijn dat jullie zo intelligent zijn. Wat heeft jullie voorkeur? Willen jullie ten onder gaan aan de fysieke strijd of willen jullie elkaar toch liever economisch doodconcurreren?
Het wordt Pasen, symbolisch voor wederopstanding, en ik staar somber voor me uit. Die code-rood-boodschap van de paashaas hakt er bij mij toch stevig in. Wacht, daar hoor ik hem weer en zijn snorharen trillen van opwinding: ‘Ik was nog wat vergeten en het is nog wel zo simpel. Jullie kunnen natuurlijk ook gaan samenwerken. Gaat dat lukken? Ja toch? Vrolijk Pasen en niet vergeten: nooit meer concurreren.

Verwijzingen:
(1) Zie onder meer de blog ’De landbouw en geweld’ van 25 juni 2021. Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/11914
(2) Zie de blog ‘Herrgottsakra! De steentijdmens concurreerde niet…’ van 26 augustus 2021. Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/12424
(3) Zie eveneens de blog ‘De Klimaatconferentie en wat haarkloverij’ van 20 december 2019. Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/6457
(4)
- Lees ‘De uitvinder van de natuur – Het avontuurlijke leven van Alexander von Humboldt’ van Andrea Wulf, Uitgeverij Atlas Contact, Nederlandse vertaling Mariella Duindam en Fennie Steenhuis, 9de druk, oktober 2017, ISBN 978 90 450 3541
- De blog ‘Superioriteit, feiten en fictie’ van 24 juli 2020 gaat eveneens over von Humboldt. Dit is de link: https://huibpapenhuijzen.auteursblog.nl/artikel/8535


Twitter Facebook LinkedIn Volgen



De Borgia’s en de olifantenjacht – deel 5 (slot)

Frans de Waal - Magister Salutem

Even roddelen over de Borgia’s – deel 4

Even roddelen over de Borgia’s – deel 3

Even roddelen over de Borgia’s – deel 2