Je emoties de vrije loop laten
De vorige keer wilde ik eigenlijk nog wel wat meer vertellen over onze emoties, maar om de een of andere reden kwam het daar toen niet van. Ondertussen beleefde ik weer van alles en nog wat. De hoogste tijd dus om weer even gezellig bij te kletsen, want onze belevenissen gaan maar door. Prettige gevoelens en mooie momenten mogen wat mij betreft best wel wat langer duren, want godallemachtig wat is er toch een hoop narigheid. Zo hakt die corona er, zonder dat ik dat in de gaten heb, bij mij toch stevig in. ’s Nacht droom ik van injecties en infecties in plaats van het pure leven op een kokosnooteiland in de Stille Zuidzee. Maar er waren ook mooie momenten. Zo biggelden de traantjes over mijn wangen bij het zien van een ontroerend filmpje, waar ik toevallig tegenaan liep. Het ging om een stervend chimpanseevrouwtje dat afscheid nam van haar vriend Jan van Hooff. Het filmpje wordt kort ingeleid door de primatoloog Frans de Waal. Kijk maar even. (https://www.youtube.com/watch?v=1wEl8gNxWuk). (1)
Was dat mooi of was dat niet mooi? Dat troosten en snotteren, maar ook ons lachen, gieren en brullen, ons meezingen en meelallen en zeker ook onze irritaties, opwinding en boosheid zijn er vanzelfsprekend niet voor niets. Emoties horen bij ons, want wij zijn een sociale soort. Net als de chimpansees.
Maar emoties zijn niet alleen mooi, ze zijn ook riskant. Ze raken gemakkelijk uit hun evenwicht, om het zo maar eens te zeggen, en dan kan het reageren op elkaar snel uit de hand lopen. De onnatuurlijke leefomgeving van de sedentaire mens staat borg voor ongebalanceerd gedrag. Dat uit zich bijvoorbeeld in gemakkelijk elkaar de schuld geven, uitschelden of bedreigen en natuurlijk in onze korte lontjes. Voor je het goed en wel in de gaten hebt wil de ontremde mens bloed aan de paal. Emoties dienen te worden gereguleerd. Dat is zowel een prachtig alsook een ingewikkeld mechanisme. Tijdens onze evolutie voorzag de samenwerkende groep in voldoende regulatie. Zowel op zogeheten positieve emoties, maar niet minder belangrijk ook op de negatieve uitingen werd zowel direct als proportioneel gereageerd en dat werkte. Onze emotionaliteit hangt dan ook nauw samen met onze leefomstandigheden en leefwijze in de steentijd. Sinds de mens, als gevolg van de sedentarisatie, onderling begon te concurreren, keert onze emotionaliteit zich ook vaak tegen ons. Het gedragsregulerend mechanisme werkt dan niet goed meer. In de levende natuur draait alles om evenwicht.
Verwijzing:
(1) Het filmpje zag ik door het lezen van de bespreking door de psycholoog Paul Verhaeghe van het boek van Frans de Waal ‘Mama’s laatste omhelzing. Over emoties bij dieren en wat ze zeggen over onszelf.’ Dit is de link naar de boekbespreking: https://boekenblog.paulverhaeghe.com/frans-de-waal/
(2) Ook Verhaeghe’s bespreking van de boeken ‘De supersamenwerker’ van Dirk Van Duppen & Johan Hoebeke en van ‘De meeste mensen deugen’ van Rutger Bregman zijn de moeite waard. Dit is de link: https://boekenblog.paulverhaeghe.com/dirk-van-duppen-johan-hoebeke-rutger-bregman/